گالوانیزه گرم (Hot-Dip Galvanizing) یک روش پوششدهی ضدزنگ برای فولاد و آهن است که با غوطهوری در روی مذاب، لایهای مقاوم ایجاد میکند. این پوشش نه تنها مقاومت در برابر خوردگی را افزایش میدهد، بلکه نگهداری و تعمیر سازهها را برای سالها کاهش میدهد. در پروژههای عمرانی، صنعتی یا ساختمانی، اغلب فولاد یا آهن خام را به مراکز خدمات گالوانیزه میسپارند تا پوشش روی بگیرد. اما هزینه این “خدمات” (یعنی عملیات گالوانیزه گرم) بسته به چند عامل متفاوت است. در ادامه بررسی میکنیم این قیمت گالوانیزه گرم در ایران چطور تعیین میشود، چه تأثیرگذارهایی دارد، و در حال حاضر نرخ بازار در چه بازههایی است.
فاکتورهای مؤثر بر قیمت خدمات گالوانیزه گرم
هزینه گالوانیزه گرم فقط به وزن فولاد بستگی ندارد. عوامل متعددی تأثیرگذارند:
وزن و ابعاد و شکل قطعه
هرچه وزن فولاد بیشتر باشد، هزینه نهایی (معمولاً بر حسب کیلوگرم یا تن) بالاتر است.
قطعات پیچیده، با سطح زیاد یا هندسه خاص (مثلاً پروفیلهایی با زوایا، قطعات جوشخورده، میلهها، لولهها) ممکن است نیاز به کار آمادهسازی (سندبلاست، اسیدشویی) بیشتری داشته باشند — که هزینه را افزایش میدهد.
قطعات بزرگ یا با طول زیاد ممکن است شامل هزینه حمل، بارگیری، رگلاژ یا تا خوردگی و … شوند.
آمادهسازی سطح (Pre-treatment)
قبل از غوطهوری در روی، سطح فولاد باید عاری از زنگزدگی، چربی، رنگ، زباله و آلودگی باشد. این شامل:
چربیزدایی
اسیدشویی
شستوشوی کامل
فلوکسینگ (Fluxing)
هرچه سطح آلودهتر یا قطعه قدیمیتر باشد، این مراحل زمانبرتر و هزینهبرتر میشوند. نتیجتاً قیمت خدمات گالوانیزه برای قطعات دستدوم یا با خوردگی زیاد، بالاتر خواهد بود.
ضخامت پوشش روی (Zinc coating)
ضخامت و کیفیت پوشش روی تأثیر زیادی بر قیمت دارد. اگر پوشش ضخیمتر یا استاندارد بالاتری مدنظر باشد (برای سازههایی در محیطهای خورنده، ساحلی یا صنعتی)، هزینه افزایش مییابد.
محل انجام کار — کارخانه یا کارگاه و میزان تجهیزات
مراکز تخصصی با وان بزرگ، تجهیزات پیشرفته، کنترل کیفیت دقیق و استاندارد بهتر — معمولاً هزینه بیشتری دریافت میکنند.
مراکز کوچک یا کارگاهی ممکن است قیمت پایینتر پیشنهاد دهند، اما کیفیت پوشش و دوام آن پایینتر باشد.
نوسان قیمت مواد اولیه و روی (Zinc)
قیمت فولاد و روی در بازار بسیار متغیرند. افزایش قیمت ماده اولیه یا نرخ ارز میتواند روی هزینه نهایی گالوانیزه تأثیر مستقیم بگذارد.
حجم سفارش و مقیاس پروژه
سفارشات عمده، تیراژ بالا یا قرارداد بزرگ معمولاً با تخفیف همراهاند. بالعکس، سفارشهای کوچک یا تک قطعه هزینه «واحدی» بالاتری دارند.
هزینههای جانبی: حملونقل، بارگیری/تخلیه، بازرسی، بستهبندی و ارسال
اگر قطعه بزرگ یا سنگین باشد، هزینه حمل یا جابجایی ممکن است بخش مهمی از کل هزینه باشد. همچنین برای بازرسی کیفیت، تست ضخامت پوشش یا ضمانتنامه ممکن است هزینه اضافی بگیرند.
نرخ فعلی بازار در ایران — حدود قیمت (۱۴۰۳–۱۴۰۴)
یادآوری: این قیمتها مربوط به ورق گالوانیزه آماده است — ولی بهعنوان شاخص میتواند دیدی به قیمت مواد اولیه بدهد. قیمت خدمات گالوانیزه معمولاً بیشتر از قیمت ورق خام است.
ورق گالوانیزه آماده (در بازار آهنآلات) حدود ۵۲,۰۰۰ — ۷۰,۰۰۰ تومان / کیلو ورقهای گالوانیزه تولید داخل — ضخامت و کارخانه متفاوت.
نمونهای از ورق گالوانیزه ۳ میلیمتری ~ ۸۴,۸۰۰ تومان / کیلو برای ضخامت بیشتر قیمت بالاتر است.
* این قیمتها برای ورق گالوانیزه تولید و آماده هستند — نه خدمات گالوانیزه گرم روی آهن خام.
تخمین قیمت خدمات گالوانیزه گرم
در ایران معمولاً تعرفه خدمات گالوانیزه گرم به ازای کیلوگرم فولاد خام محاسبه میشود (بعد از آمادهسازی سطح و عملیات حرارتی و پوششدهی). با توجه به فاکتورهای بالا، تخمین معقول برای سال ۱۴۰۴ به این صورت است:
برای قطعات سبک، ساده و با حجم نه خیلی زیاد: حدود ۳۰,۰۰۰ تا ۵۰,۰۰۰ تومان/کیلوگرم
متوسط با آمادهسازی معمولی: ۵۰,۰۰۰ تا ۸۰,۰۰۰ تومان/کیلوگرم
بزرگ، سنگین، با سطح زیاد یا پیچیده، یا نیاز به پوشش ضخیم + بازرسی + حمل خاص: ۸۰,۰۰۰ تا ۱۲۰,۰۰۰ تومان/کیلوگرم یا بیشتر
توجه: این قیمتها تقریبی هستند و بسته به نوع قطعه و مرکز انجام کار میتوان تفاوت قابل توجه داشت.
چگونه قیمت دقیق بگیریم؟ — راهنمای سفارش گالوانیزه
اگر مدیر پروژه یا پیمانکار هستی و میخوای قبل از سفارش قیمت دقیق داشته باشی، این مراحل رو دنبال کن:
- 1. وزن قطعات را دقیق محاسبه کن (یا بر اساس ابعاد و چگالی فولاد برآورد بزن).
- 2. سطح و شکل قطعه را بررسی کن — اگر آهن خام خورده یا زنگ زده باشد، آمادهسازی لازم است (سندبلاست، اسیدشویی).
- 3. ضخامت پوشش روی مورد نیاز را مشخص کن — برای سازههای حساس یا محیطهای خورنده (دریا، ساحل، صنایع) پوشش ضخیمتر لازم است.
- 4. درخواست برآورد رسمی (Quote) از چند مرکز مختلف بده — از مراکزی که امکانات و تجهیزات دارند
- 5. هزینههای جانبی را در نظر بگیر: حمل، بارگیری/تخلیه، بازرسی پس از پوشش، بستهبندی، بیمه، تأخیر و …
- 6. مقایسه هزینه – فایده (Cost-Benefit Analysis): ممکن است هزینه بیشتر در ابتدا، در بلندمدت به صرفهتر باشد (با توجه به عمر بیشتر پوشش).
چرا گالوانیزه گرم ممکن است هزینهاش بیشتر باشد؟
آمادهسازی دقیق سطح فولاد (سندبلاست، اسیدشویی) زمانبر است.
قطعات بزرگ یا پیچیده نیاز به جابجایی، استفاده از تجهیزات ویژه دارند.
پوشش ضخیمتر و کنترل کیفیت دقیق (کنترل یکنواختی پوشش، ضخامت، چسبندگی) هزینه را بالا میبرد.
اگر قطعه زنگزده یا قدیمی باشد، هزینه پیششرطها (پاکسازی) را هم اضافه میکند.
مراکز معتبر و حرفهای که استاندارد و ضمانت کیفیت میدهند، معمولاً تعرفه بالاتری دارند.
اما مزیت بزرگ این هزینه: دوام بسیار بیشتر، مقاومت بالا، نیاز کمتر به تعمیر و نگهداری — که در پروژههای صنعتی یا سازههای بلندمدت، این هزینه اضافی صرفه اقتصادی دارد.
جهت بررسی روند قیمت جهانی روی و تأثیر آن بر هزینه نهایی گالوانیزه گرم، گزارشهای فنی منتشرشده توسط International Zinc Association مرجع قابل اعتمادی هستند.
پرسشهای متداول پیرامون قیمت گالوانیزه گرم
س ۱: آیا قیمت گالوانیزه گرم برای هر کیلو فولاد ثابت است؟
ج: نه — همانطور که گفته شد، وزن تنها فاکتور نیست. شکل، ابعاد، آمادهسازی سطح، ضخامت پوشش، پیچیدگی قطعه و هزینههای جانبی هم تأثیرگذارند.
س ۲: آیا مراکز کوچکتر همیشه ارزانتر هستند؟
ج: ممکن است بله، اما کیفیت پوشش، دوام و یکنواختی ممکن است پایینتر باشد؛ در بلندمدت هزینه تعمیر بیشتر میشود.
س ۳: آیا گالوانیزه گرم برای همه قطعات مناسب است؟
ج: برای قطعات فولادی و آهنی که نیاز به مقاومت در برابر خوردگی دارند — بهویژه سازه، پروفیل، لوله، پایه و تیر — بسیار مفید است. اما اگر قصد است تفکیکپذیری سطح یا لحیمکاری بعدی وجود دارد، باید با دقت بررسی کرد.
س ۴: چطور بفهمم پوشش درست انجام شده؟
ج: با تست ضخامت پوشش (coating thickness test)، چسبندگی، آزمایش «نمک پاشی» (salt spray) و بازبینی سطح پس از گالوانیزه. مراکز حرفهای معمولاً این خدمات را ارائه میدهند.
جمعبندی و توصیهها
اگر قصد داری قطعات فولادی (پروفیل، تیر، سازه، لوله، قطعات صنعتی) را گالوانیزه کنی:
قیمت خدمات گالوانیزه گرم در ایران معمولاً بر حسب کیلوگرم زده میشود و — با توجه به شرایط — در بازه تقریبی ۳۰,۰۰۰ تا ۱۲۰,۰۰۰ تومان / کیلوگرم قرار دارد.
قطعات ساده و سبک در انتهای پایین بازه، قطعات سنگین/پیچیده یا با پوشش ویژه در بالاترین بازه هزینه خواهند داشت.
همیشه کیفیت را فدای قیمت نکن — پوشش با کیفیت بالاتر عمر و دوام پروژه را افزایش میدهد و در بلندمدت هزینه نگهداری و تعویض را بهشدت کاهش میدهد.
قبل از سفارش، از چند مرکز معتبر استعلام بگیر و هزینه واقعی (شامل همه مراحل: آمادهسازی، پوشش، کنترل کیفیت، حمل و غیره) را مقایسه کن.
جهت دریافت مشاوره، قیمت و ثبت سفارش به صفحه تماس با ما مراجعه کرده و با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
